The downhill bike
Wat is de downhill/mountainbiken nou eigenlijk?
Een downhill fiets (ook bekend als een downhill mountainbike ) is een volledige opschorting fiets ontworpen voor downhill fietsen op bijzonder steile, rotsachtige paden.In tegenstelling tot een typische mountainbike, duurzaamheid en stabiliteit zijn de belangrijkste ontwerpkenmerken, in vergelijking met lichtere, meer veelzijdige cross-country fietsen. Downhill fietsen zijn in eerste instantie bedoeld voor snelle afdaling, en downhill renners meestal duwen, of shuttle via stoeltjesliften of gemotoriseerde voertuigen, naar de trailhead. Downhill fietsen zijn ook zeer vergelijkbaar met freeride fietsen door grote sterke frames en nog veel meer reizen.
Downhillfiets
Een moderne downhillfiets heeft voor- én achtervering met een zeer ruime veerweg (180-203 mm voor en 180-250 mm achter), hydraulische schijfremmen en weegt tussen 16 en 20 kg. Vanwege de werking van de vering, het gewicht en de geometrie van de fietsen zijn deze niet geschikt om er beklimmingen mee te doen.
Parcours
Bij deze discipline gaat het parcours louter naar beneden; er komen geen beklimmingen voor. De parcours zijn vaak voorzien van schansen, rotsen en andere uitdagingen.
Locaties
In de Belgische Ardennen zijn er verschillende downhillparcours zonder lift. Hier moet de rijder zelf zorgen voor vervoer naar de start van het parcours. Dit gebeurt meestal met een busje dat rijders met hun fietsen omhoog brengt. In Nederland kan weinig aan downhillmountainbiken gedaan worden vanwege de afwezigheid van heuvels en bergen.
Er is in Nederland en België een relatief grote groep downhillmountainbikers die het over de landsgrenzen zoeken om de sport te beoefenen. Het bekendste bikepark waar downhill kan worden beoefend, is in Winterberg in Duitsland: Bikepark Winterberg. Dit is het dichtstbijzijnde bikepark waar een lift beschikbaar is. Net de kleinere is er een in Malmedy Belgie ook beschikbaar met lift, genaamd Bike Park.
Wedstrijden
Er zijn wereldwijd verschillende wedstrijden op het gebied van Downhillmountainbiken. Enkele bekende kampioenschappen zijn: 'UCI Downhill World Championship', 'UCI Downhill World Cup', 'IXS European Downhill Cup', 'Nissan Downhill Cup' en 'DH1'.
Inhoud
-Mountainbikeroutes in Nederland
Geschiedenis
De sport is in Californië ontstaan. Mountainbiken begon daar in de late jaren 60 en vroege jaren 70 van de 20e eeuw. De eerste mountainbikes waren gebaseerd op de frames van Schwinn. De rijders gebruikten luchtbanden voor op het strand en voorzagen de fiets van versnellingen en een stuur, dat in de motorcross wordt gebruikt. Ze konden daarmee over paden in de bergen afdalen, van de mountain fireroads.
Pas een tiental jaren later kwam de industriële productie van mountainbikes op gang. Hierbij maakte men gebruik van lichtgewichtmaterialen. Inmiddels lijken ze minder op normale wegfietsen. Ook de omvang van de sport en het aantal beoefenaars ervan is met de jaren gegroeid.
Zie Vlaamse sportgeschiedenis voor de geschiedenis van het mountainbiken in België.
Vormen
-Sport
Mountainbiken is als sport onder te verdelen in vijf categorieën: cross country, downhill, freeride, enduro/all mountain en dirt jumping.
-Mountainbikeroutes in Nederland
In Nederland zijn meer dan 170 officiële mountainbikeroutes.[1] Deze mountainbikeroutes zijn bewegwijzerde routes wat inhoudt dat je net zoals een wandelroute door de omgeving wordt geleid. De routes zijn meestal voorzien van het internationale mountainbike symbool. Dit symbool geeft tevens de richting aan die gefietst moet worden . De routes in Nederland variëren van zwaar tot erg gemakkelijk. Een voorbeeld van de zwaardere routes zijn Schoorl en Bergherbos (Zeddam). De makkelijke routes zijn bijvoorbeeld Soest en Lage Vuursche. De meeste routes bestaan uit singletrack wat inhoudt dat het spoor meestal niet breder is dan een 30 à 40 centimeter.
Wedstrijddisciplines
De fietssporten fietscross (BMX) en trial bestonden al voor de uitvinding van de mountainbike en worden hier niet behandeld.
In de mountainbikesport worden verschillende disciplines onderscheiden. Voor elke discipline/gebruik is er een apart model mountainbike.
Cross Country (XC) Mountainbikes zijn bedoeld voor korte wedstrijden met weinig hoogteverschil. Snelheid is belangrijker dan comfort. De fietsen hebben een voorvering met korte veerweg (80-100mm) en zijn licht (bij voorkeur niet meer dan 7 tot 9 kg). Dit is haalbaar door gebruik van lichtgewicht materialen zoals aluminium, titanium en koolstofvezel. Voor de vering wordt gebruikgemaakt van lucht. Gedempt wordt met olie. De geometrie is gericht op trap-efficiëntie. Het zadel komt daardoor vaak hoger uit dan het stuur. De stuurhoek valt vaak steiler dan 70°. Het gebruik van fullsuspension komt steeds vaker voor, daar waar gewicht ondergeschikt is aan beheersing van de fiets, vooral bij afdalingen. Door wijziging van de geometrie en constructieve maatregelen is men erin geslaagd het deinen van de vering te vermijden, zodat dit geen effect meer heeft op het rendement.
Enduro/All Mountain Bedoeld voor langere wedstrijden (marathons) of om te toeren. De fietsen zijn meestal comfortabeler dan de XC fietsen. Minder gericht op wedstrijden en trap-efficiëntie, eerder op all-round inzetbaarheid. Daardoor gedragen deze fietsen zich minder zenuwachtig in afdalingen. Kenmerken: meer vering (120-160 mm), dikkere banden, grotere remschijven en een rechtere fietshouding.
Freeride Bedoeld om overal te fietsen, maar bij voorkeur niet omhoog. Ze hebben een nog grotere veerweg dan de enduro’s (voor en achter) en zijn steviger geconstrueerd. Maar daarom ook zwaarder. Het zijn eigenlijk DE allrounders, in staat tot lange afstanden (toch niet zo snel en comfortabel als de XC) en ook op de gevaarlijke en moeilijke hellingen kan deze fiets gebruikt worden (toch niet zo snel en efficiënt als de downhill fiets). De meeste freerides lijken meer op de downhills, maar doordat ze ook versnellingen vooraan hebben, zijn ze ook nog geschikt om te klimmen, i.t.t. de downhill-bike. Freerides variëren van 14 tot 18 kilo. Freeride fietsen zijn berekend op het doen van extreme dingen , zoals Road gaps en metershoge drops.
Downhill (DH) De wedstrijdvariant van de freerides: dit is een speciaal soort bike voor de meest gevaarlijke, steile afdalingen. Downhill wedstrijden zijn korte sprints op extreem geaccidenteerd terrein. De veerwegen van een downhillfiets zijn nog groter dan die van een freeridefiets (200-300mm voor en achter) en hebben nog een verschil ten opzichte van de freerider: alléén achterversnellingen, geen voorversnellingen. Er zit voor maar één beschermd tandblad met bashring (beveiliging tegen schade aan tandwiel) en/of een kettinggeleider. Verder niet te veel extra's, het liefst zo kaal mogelijk. Bandendruk is lager. De geometrie is gericht op een bijzondere wendbaarheid en contact met de ondergrond in extreme omstandigheden. De veersystemen zijn gericht op goede efficiëntie bij sprint, maar tegelijkertijd moet de vering ook bij extreme remmanoeuvres blijven werken. De stuurhoek is vlakker, vaak rond de 65°. Het gebogen stuur staat hoger dan het zadel, en korter bij de rijder. De meeste afdalingsfietsen wegen door hun stevige constructie rond de 20 - 22 kg, maar wedstrijdfietsen duiken vaak onder de 17kg. Deze fietsen worden soms als de Formule1 van het mountainbiken beschouwd, omdat heel veel technologische innovaties -vooral op vlak van verings- en schokdempingstechnieken, maar ook schijfremmen en geïntegreerde versnellingssystemen- voor deze fietsen ontwikkeld worden.
Binnen de Downhill discipline valt ook het Fourcross (4X). Bij deze discipline zijn er in tegenstelling tot Downhill steeds vier rijders tegelijk op een downhill parcours en wordt er in heats tegen elkaar gereden. De winnaar van iedere heat gaat door naar de volgende heat. Deze discipline lijkt sterk op BMX, alleen zijn de fietsen groter en robuuster en hebben ze een andere geometrie en gaat men bij Fourcross bergaf. Andere varianten zijn Dual (twee fietsers op de baan) en Sixcross (zes rijders op de baan). Deze laatste varianten zijn echter geen erkende disciplines bij de UCI
Een andere fietsdiscipline die een relatie heeft met mountainbiken betreft: Dirt Jumping and Street liggen ergens tussen de freerides en de trials. Het zijn heel erg sterke fietsen, met 559mm (26inch) wielen en meestal een voorvering, deze worden voornamelijk in de stad gebruikt bij drop-offs (sprongen van betonblokken of bushokjes bijvoorbeeld). Dirtjumping is het springen over heuvels van grond gemaakt vaak door de rijder zelf. Het moment dat de dirtjumper in de lucht hangt tussen de twee heuvels in zal hij proberen tricks te doen, wat kan variëren van een no footer (even met de voeten van de pedalen af) tot een backflip (een salto achterover met bike en al). Sommige street en dirtjump bikes zijn uitgerust met 24" wielen; een kleinere wielmaat zorgt voor meer wendbaarheid in de stad en meer ruimte voor tricks. Ook hebben ze soms helemaal geen vering (rigid), dit om gewicht te besparen of een beter resultaat tijdens het springen (bunnyhop); er is dan geen vering die eerst inveert voordat je van de grond komt.